راهکارهای بهبود نظام توزیع

  • خرداد ۱۱, ۱۳۹۶

صنعت پخش با وجود قدمتی قریب به 60 سال در ایران، همچنان صنعتی کمتر شناخته شده در کشور است. اهمیت پخش و توزیع به‌عنوان پل اصلی میان عرضه و تقاضا همواره مورد غفلت واقع شده است. در سال‌های اخیر اما فعالان این صنعت درصدد برآمده‌اند تا با شناخت چالش‌های موجود در صنعت پخش، راهکارهای بهبود این شریان مهم اقتصادی را به مرحله اجرا در آورند. یکی از مهم‌ترین وظایف و در عین حال چالش‌های صنعت پخش، به دست آوردن تصویر واضحی از تقاضای موجود در بازار وانتقال آن به تولیدکننده است.این تصویر واضح باعث می‌شود تا تولیدکننده با شناخت کافی نسبت به بازار اقدام به تولید کند و حجم کالای تولیدی با تقاضا همخوانی داشته باشد. در این صورت هزینه‌های انبارداری کاهش پیدا کرده، بازدهی عملکرد انبارها افزایش می‌یابد و نیز سیستم توزیع چابک می‌شود. خود این چابک شدن و سریع شدن سیستم توزیع به‌عنوان یکی از شاخصه‌های مهم در صنعت پخش باعث افزایش توانمندی صنعت می‌شود. چه اینکه یک سیستم توزیع کند باعث می‌شود تا فاصله میان تولید تا مصرف افزایش یابد و علاوه‌بر درگیر کردن جریان نقدینگی در بخش تولید، رفاه مصرف‌کننده را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

دیگر چالش موجود در این صنعت که البته بخشی از آن امروز با پیشرفت نرم‌افزارهای انبارداری هر روز در حال کمرنگ‌تر شدن است، در اختیار داشتن موجودی دقیق انبار و آگاهی از هزینه‌های انبارداری است. با در اختیار داشتن این اطلاعات می‌توان از ایجاد اخلال در سیستم فروش جلوگیری کرد، تصمیمات تولید را به‌صورت بهینه‌تر اتخاذ کرد، هزینه‌های انبارداری را مدیریت کرد و بر جریان نقدینگی فروش نظارت صحیح داشت. مورد دیگری که می‌توان به آن اشاره داشت، عدم هماهنگی کافی میان چرخه تولید و توزیع است؛ به‌گونه‌ای که در مواردی بخش تولید حتی بدون اطلاع از نیاز بازار اقدام به تولید کرده و سپس از چرخه توزیع انتظار حداکثر فروش را دارد. در صورتی‌که با ایجاد جریان اطلاعاتی میان این دو چرخه، توزیع‌کننده اطلاعات بازار را به تولیدکننده می‌رساند، تولیدکننده بر اساس این اطلاعات اقدام به تصمیم‌گیری می‌کند و در نتیجه اتخاذ تصمیم براساس اطلاعات صحیح، توزیع‌کننده نیز به شکلی کارآتر امکان خدمت‌رسانی پیدا می‌کند.

در نتیجه هنگامی که چرخه تولید و توزیع با یکدیگر به تعاملی مناسب برسند، منافع هر دو صنعت به شکل چشمگیری افزایش پیدا خواهد کرد. در ادامه نیز باید به عدم توجه به توسعه در بخش توزیع اشاره داشت؛ در شرایط فعلی که اقتصاد کشور در دوران رکود به سر می‌برد، شرکت‌ها از توسعه غافل می‌شوند. درحالی‌که توسعه و تلاش برای بهینه ساختن روند توزیع همواره رکنی اساسی برای صنعت پخش است. چه اینکه شرکت‌هایی که همواره در حال برنامه‌ریزی برای توسعه بوده‌اند، در دوران رکود نیز از بحران‌ها به سلامت گذر کرده‌اند. از راهکارهای مهمی ‌که در سال‌های اخیر صنعت پخش برای بهبود وضعیت در پیش گرفته حرکت به سوی بهره‌برداری صحیح از فناوری‌های روز است. فعالان چرخه توزیع تلاش کرده‌اند از سیستم‌های پیشرفته نرم‌افزاری انبارداری، فروش و مسیریابی گرفته تا به روز کردن زیرساخت‌های سخت‌افزاری صنعت، در تمام جوانب از تکنولوژی استفاده کنند. روند فعلی در صورت ادامه یافتن می‌تواند آینده‌ای روشن برای این صنعت رقم بزند. در عین حال مشکلاتی همچون عدم امانتداری عده‌ای از کارکنان، فرسودگی ناوگان توزیع به علت هزینه‌های سنگین نوسازی و نرخ بالای مرجوعی برای برخی کالا‌ها از مشکلاتی هستند که با وجود بهبود نسبی در سال‌های اخیر، همچنان بر رشد این صنعت سایه انداخته‌اند.

تا اینجا صرفا نگاهی اجمالی به چالش‌های درونی داشتیم اما چالش‌های بیرونی نیز تاثیر مهمی‌بر صنعت پخش دارند. از جمله این مشکلات قوانین دولتی است؛ قوانینی همچون قوانین مالیاتی فعلی، قوانین کسب و کار و سایر موارد. همچنین قوانین راهنمایی و رانندگی شامل مواردی همچون مشکل ورود به محدوده طرح ترافیک، سال‌ها گریبانگیر صنعت بوده‌اند و تا به امروز نیز تلاش‌ها برای مرتفع کردن این موارد بی نتیجه مانده است. همچنین ترافیک موجود در سطح کلان‌شهرهایی همچون تهران از مسائلی است که پخش برخی کالاهای ضروری نظیر اقلام دارویی را با دشواری‌هایی همراه کرده و خدمت رسانی به مردم را دچار اخلال می‌کند. کمبود نقدینگی مورد دیگری است که گریبانگیر این صنعت است، از سویی وام‌های بانکی به علت نرخ بازگشت نسبتا بالا باعث می‌شوند تا شرکت‌ها در صورت مواجهه با چنین مشکلاتی خود را از حل آنها ناتوان دیده و اقدام به توقف فعالیت کنند و از سوی دیگر رکود فعلی حاکم بر اقتصاد ایران، توان خریداران را کاهش داده و بازگشت نقدینگی به شرکت‌های پخش را دچار مشکل کرده است.

هرچند که با خروج از وضعیت رکود تورمی، این امید به وجود آمده که به‌زودی رکود از اقتصاد ایران رخت ببندد. دیگر موردی که تا به امروز این صنعت را متاثر ساخته، تعیین نرخ حاشیه سود شرکت‌های پخش به صورت دستوری است. درحالی‌که با توجه به پهناوری ایران، هزینه‌های توزیع بسیار متغیر هستند و شیوه فعلی تعیین نرخ در اغلب موارد باعث می‌شود تا شرکت‌های نوپا توان رقابت پیدا نکنند و در مدتی کوتاه از گردونه رقابت خارج شوند.امید است باتوجه ویژه‌ای که در سال‌های اخیر دولت به این صنعت داشته و همچنین روند رو به بهبود اقتصاد کشور، این صنعت نیز در کوتاه‌ترین زمان ممکن خود را به سطح استاندارد‌های بین‌المللی برساند و خدمت‌رسانی به آحاد ملت را بهتر و کارآتر از گذشته به انجام برساند.انجمن صنعت پخش برای شناخت بیشتر جایگاه پخش و همچنین ارائه راهکارهای علمی و عملی برای رفع مشکلات و گلوگاه‌های صنعت پخش از دو سال قبل با همکاری استادان دانشگاه، صاحب‌نظران و متخصصان داخلی و خارجی صنعت و کارشناسان نهادهای دولتی مرتبط مانند وزارت صنایع و وزارت بهداشت اقدام به برگزاری کنفرانس صنعت پخش کرده و با ایجاد ارتباط موثر بین ارکان دولت، دانشگاه و صنعت توانسته است در این کنفرانس گام‌های بسیار مثبتی جهت تحقق اهداف ذکر شده بردارد.

شما بایدوارد شده برای ارسال نظر